Elke yogahouding zou moeten voldoen aan de volgende drie kenmerken:
• Stevig
• Stabiel
• Redelijk Gemakkelijk
Als je yoga beoefent, en iedere houding die je doet voldoet aan deze kenmerken, dan blijf je in staat om jezelf te observeren. Dat is heel belangrijk.
Als je jezelf namelijk forceert dan ben je eigenlijk alleen nog maar bezig een situatie vol te houden. Je bent dan een soort prestatie aan het leveren. Bij yoga oefeningen is het echter de bedoeling dat je goed kunt waarnemen hoe het er van binnen bij je voorstaat. Daar heb je al je aandacht voor nodig!
Nieuwere vormen van yoga
In de Westerse wereld zijn de afgelopen decennia talloze moderne varianten van yoga ontstaan. Deze varianten sluiten vaak vooral aan op de behoefte van de consument. Die consument wenst instant succes en een liefst direct meetbaar, uiterlijk resultaat.
Het risico van een dergelijke consumentgerichte aanpak is dat deelnemers vaak niet zozeer meer bezig zijn met hoe het innerlijk met ze gaat. Het gaat er in hun beleving dan meer om hoe het eruit ziet en om wat andere mensen ervan vinden.
Yoga wordt in zulke gevallen iets waar mee je voor de dag kunt komen bij je vrienden en in de andere sociale of zakelijke kringen waarin je verkeert. Geleverde prestaties, zoals afvallen of bijzonder lenig zijn, komen op de voorgrond. Of het gezien worden bij een leraar die op dat moment ‘in’ is. Dit is bijvoorbeeld in de Verenigde Staten geen uitzonderlijke motivatie om met yoga bezig te zijn. De commercie speelt hier natuurlijk met alle plezier op in. De Amerikaanse auteur Rain Mitchell beschrijft deze situatie mooi in het boek Het Flow Festival.
Het moge duidelijk zijn dat deze handelswijze niet mijn voorkeur heeft en dat ik mijn twijfels heb in hoeverre de benaming yoga bij die gevallen nog de lading dekt.
In balans
Wat je mijns inziens in eerste instantie beoefent in een yogahouding, is leren omgaan met spanning en ontspanning. Je ontdekt lichamelijk en geestelijk op welke plaatsen sprake is van (te veel) spanning.
Door middel van je aandacht en je adem bevorder je een betere energiedoorstroming in het lichaam. Dat stelt je in de loop van de tijd in staat om ontspanning te vinden binnen die spanning. Je leert je binnenwereld zo steeds beter kennen.
Een van je ontdekkingen zal zijn dat er een verbinding is tussen lichaam en geest. Het werken met bovengenoemde kenmerken geeft je een praktische leidraad om mee aan de slag te gaan. Als je bij iedere houding streeft naar een situatie die stevig, stabiel en redelijk gemakkelijk is, ben je in staat om jezelf te observeren.
Op die manier kun je voelen wat er lichamelijk en geestelijk gebeurt. De informatie die je daarmee opdoet, levert je direct veel profijt op in de vorm van inzicht en de mogelijkheid om te ontspannen. Verder geeft het je ook de mogelijkheid om deze drie kenmerken toe te passen op situaties in je dagelijkse bestaan.
Stevig en stabiel
Ik kan me voorstellen dat je je afvraagt wat ik precies bedoel met de kenmerken stevig en stabiel. Het idee is dat je in elke yogahouding die je aanneemt een gevoel van balans hebt. Met andere woorden: je gaat zo in de houding staan/zitten/liggen dat er een goede verhouding is tussen spanning en ontspanning.
Bij te weinig spanning zou de gehele houding inzakken. Bij te veel spanning ben je bezig met presteren. Kijk of je bij iedere oefening kunt komen tot een juiste afstemming, tot een goede balans.
Redelijk gemakkelijk
Met een juiste afstemming is het derde kenmerk eigenlijk een logisch gevolg. De houding is nu comfortabel en redelijk gemakkelijk. Anders gezegd: je bent ruim in staat enige tijd in deze houding blijven, zonder jezelf te forceren.
Zo heb je de mogelijkheid om jezelf waar te nemen. Via deze weg leer je jezelf beter kennen en zie je eindelijk weer eens hoe het werkelijk met je gaat. En geloof me, dat kan een enorme verademing zijn in de hectiek van het dagelijkse bestaan!