Meditatie is niet moeilijk

Voor veel mensen klinkt het woord meditatie als iets heel ingewikkelds. Iets waarvoor je bepaalde, bijzondere kwaliteiten zou moeten hebben om dat te kunnen.

Veel mensen denken ook dat meditatie zweverig is en dat je er per se uren per keer mee bezig moet zijn. Misschien kan ik je in deze blog wat meer duidelijkheid geven over wat meditatie in werkelijkheid is.

In wezen heb je namelijk maar heel weinig nodig voor meditatie. Het enige wat je hoeft te doen, is gaan zitten. Begin gewoon! Kies een zithouding die voor jou comfortabel is. Je hoeft echt niet in de halve of de hele lotushouding te zitten om te kunnen mediteren. Ga zitten op een manier waarbij jij je prettig voelt. Neem een houding die je enige tijd zonder al teveel moeite kunt aanhouden.

Zithoudingen

Je kunt gaan zitten met je benen gekruist, ook wel kleermakerszit genoemd. Onder je zitvlak kun je een kussentje doen, evenals onder je knieën zodat die daarop kunnen rusten. Neem een matje of een kleedje als ondergrond.

Je kunt ook op je knieën gaan zitten. Tussen hielen en zitvlak kun je een kussen leggen en/of onder je knieën en je voeten. Zorg ervoor dat je je op je gemak voelt in de houding die je aanneemt.

Uiteraard kun je ook op een stoel gaan zitten. Misschien is dat nog wel de beste houding om mee te beginnen. Ga goed, maar comfortabel, rechtop zitten en plaats je voetzolen plat op de vloer. Sluit desgewenst je ogen.

Als je het niet prettig vindt om je ogen dicht te doen, kun je ze ook licht geopend houden. Kijk dan naar niets in het bijzonder. Laat je ogen in elk geval niet rondzwerven, maar houdt ze gericht op de ruimte vlak voor je zonder ergens op te focussen.

Gedachten

Een obstakel voor veel mensen is dat ze allerlei ideeën vooraf hebben over hoe meditatie zou moeten zijn. Ideeën als dat je tijdens meditatie je hoofd moet leegmaken en dat je iets fout doet als je gedachten hebt tijdens het mediteren. Mag ik je uit de droom helpen? Gedachten hoeven niet weg! Sterker nog, ik kan je verzekeren dat je gedachten zult blijven hebben… In eerste instantie zul je wellicht zelfs wat meer gewaar worden van alle gedachten en gevoelens die door je heen gaan.

Laat je hierdoor niet ontmoedigen, want het goede nieuws is dat meditatie je in contact brengt met iets in jezelf dat zeer wezenlijk is. Dat ‘iets’ zou je je basis kunnen noemen, je kern, of gewoon jezelf. De gedachten, gevoelens of andere lichamelijke en geestelijke gewaarwordingen die je tijdens het zitten hebt, neem je waar vanuit die eigen basis.

Je bekijkt je situatie in meditatie op die manier vanuit een ander perspectief dan ‘normaal’. In plaats van mee te gaan met allerlei gedachten en gevoelens neem je ze waar, zonder er iets mee te hoeven. Van een handelende houding ga je over naar een waarnemende houding. Die houding is niet passief, want je blijft wel met heel je hebben en houden aanwezig. Je ervaart de gedachte, je laat het gevoel door je heen gaan.

Het verschil met andere momenten is dat je de gedachte of het gevoel niet vasthoudt, maar laat komen en ook weer laat gaan. Een beetje vergelijkbaar met ademen of met wolkjes in de lucht. Het zijn allemaal bewegingen die uit zichzelf komen en ook weer gaan.

Het mooie is dat je tijdens het beoefenen van dit andere perspectief, deze andere houding korter of langer zult bemerken dat er momenten van stilte ontstaan. Momenten van ruimte tussen de gedachten en gevoelens door. Die momenten zullen zich uitbreiden naarmate je door je meditatie beter afgestemd raakt op je basis, je kern.

Meditatietechnieken

Er zijn allerlei meditatiestromingen. Al deze stromingen hebben hun eigen technieken om meditatie te beoefenen. Stuk voor stuk zijn ze uiteraard van mening dat hun techniek de beste is 😉

Hoe je daar ook tegenaan kijkt, deze meditatietechnieken hebben gemeenschappelijk dat je je op een bepaald iets concentreert. Dat kan bijvoorbeeld zijn op je ademhaling.

Je kunt er ook voor kiezen om een mantra te herhalen. Een mantra is een bepaald woord of een aantal woorden die je helpen om je geest bezig te houden. Mantra’s worden meestal door een leraar aan een leerling gegeven. Een bepaalde, bijzondere werking van deze mantra wordt daarbij verondersteld.

Een andere meditatietechniek is het concentreren op een kaarsvlam of op een ander fysiek zichtbaar punt in de ruimte waarin je mediteert.

In sommige meditatievormen richt je je heel specifiek op lichamelijke gewaarwordingen. Minutieus ga je met je aandacht naar alle onderdelen van het lichaam en neemt daar, moment voor moment, waar hoe het daar is. Die vorm van meditatie ligt eigenlijk vrij dicht bij de beoefening van yogahoudingen.

Ook in yoga ga je steeds subtieler waarnemen wat er in het lichaam gebeurt. Wat je in het lichaam waarneemt, heeft een sterk verband met wat geestelijk gebeurt. Op die wisselwerking kun je langzamerhand wat meer zicht krijgen. Je kunt je misschien voorstellen hoe praktisch een dergelijk inzicht is voor hoe je in het dagelijkse leven staat…

Als je afdwaalt

Je aandacht ergens op richten helpt je om je te concentreren. Op die manier gaan je gedachten wat minder met je aan de haal. Als je gedachten toch gaan zwerven, breng je ze iedere keer opnieuw vriendelijk maar vastberaden terug naar datgene waarop je je had voorgenomen te concentreren.

Er zijn overigens ook methodes waarbij je juist richt op die gedachten. Je observeert dan die gedachten en wat je erbij voelt. Je klampt je er echter niet aan vast. Je gaat er niet dieper op in, maar neemt ze alleen maar waar. Zonder oordeel, zonder je ermee te verbinden. Als je merkt dat je er toch een oordeel over hebt of er toch dieper op in gaat, dan merk je dat weer op 😉

Zitten en stil zijn

In de basis is het voor meditatie echter genoeg om gewoon rustig ergens te gaan zitten, bijvoorbeeld op een stoel, met je voeten stevig op de vloer. Je sluit je ogen, richt je aandacht naar binnen. Kort samengevat: zitten en stil zijn. Dat is alles…