Wat ben je precies, als mens? Ben je een lichaam en bestaat apart daarvan je geest? In yoga wordt gesproken over energielichamen. Dit houdt in dat er vijf verschillende bestaanslagen of omhulsels zijn. Die energielichamen staan bovendien met elkaar in verbinding.
Energielichamen hebben elk een eigen karakter. De verschillen hebben te maken met de mate waarin zij verbonden zijn met de aardse realiteit. Een ander woord voor energielichaam is kosha.
Annamaya kosha
De eerste bestaanslaag heet annamaya kosha. Anna betekent voedsel. Deze bestaanslaag staat voor het fysieke, menselijke lichaam. Onder de vijf energielichamen is deze kosha heet meest stoffelijk. Met zoveel woorden kun je zeggen dat annamaya kosha onder de vijf fijnstoffelijke energielichamen het meest grofstoffelijk is.
Pranamaya kosha
De tweede bestaanslaag heet pranamaya kosha. Het woord prana ken je misschien al. Het staat voor het geheel van adem en energie. Pranamaya kosha staat dus voor het energetische menselijke lichaam. Onder de energielichamen staat deze kosha iets hoger op de ladder van fijnstoffelijkheid. Adem en energie zijn voor onze menselijke waarneming al iets minder grijpbaar, hoewel zeer zeker voelbaar voor iemand die hierin een beetje oefening kent.
Manomaya kosha
De derde bestaanslaag heet manomaya kosha. Mano of man heeft te maken met het geestelijke. Denk maar aan het woord mantra waarover ik al eens schreef in het kader van mantrameditatie. Mantra betekent eigenlijk beteugeling van de geest, van het denken. Onder de vijf energielichamen staat manomaya kosha voor de geestelijke en denkende kant van de mens.
Vijnanamaya kosha
De vierde bestaanslaag heet vijnanamaya kosha. Vijnana heeft te maken met transcendentie, dus met wat je geestelijk kunt waarnemen buiten of boven het reguliere, menselijke. Het gaat hier om het ervaren van wat het dagelijkse, aardse gebeuren overstijgt. Onder de genoemde energielichamen is dit het eerste dat het menselijke gebeuren te boven gaat. Er blijft overigens als het goed is nog steeds een verbinding met bovengenoemde drie. Vijnanamaya kosha is dus geen zweverig gebeuren. Zolang je leeft, bestaat ook hier de verbinding met de aardse stof.
Anandamaya kosha
De vijfde en laatste bestaanslaag heet anandamaya kosha. Ananda betekent geluk of gelukzaligheid. In het Engels zou je het woord vertalen met bliss. In dit omhulsel zijn de vorige vier wel aanwezig maar leveren geen zorgen meer op. Hier is sprake van een blijvend contact met het alomvattende. Tijd en ruimte spelen geen rol meer en een eeuwigdurende glimlach kenmerkt deze staat.
Maya
In alle genoemde namen zit ook het woordje maya. Dat heb je vast ook gezien. Maya staat voor illusie of illusoir. Volgens de leer van maya is alles in dit leven begoocheling. Het is niet echt, maar een illusie.
In het geheel van uitleg over omhulsels waarvan je wellicht nog niet eerder had gehoord, geeft maya de boel toch wel een verraderlijke draai. Want, je was misschien zover je bovenstaande enigszins voor te stellen en wellicht zelfs te accepteren als mogelijk waar.
Als je er echter nog eens goed over nadenkt, zijn de vijf energielichamen uiteindelijk ook illusoir…
Advies
Het pad van de yogi gaat helaas niet altijd over rozen. Als je deze route bewandelt, zul je vaker zaken tegenkomen waarvan je je afvraagt hoe dat nou moet. Als ervaringsdeskundige kan ik je voorlopig wel iets adviseren. Voor wat het waard is, natuurlijk.
Verdiep je, stap voor stap, in de dingen die je ten diepste aantrekken. Neem tot je wat je tegenkomt en parkeer waaraan je nog niet toe bent.
Ik wens je een goede reis!