Hatha yoga is een vrij algemene term voor yoga. De naam wordt voor verschillende stromingen in de yoga gebruikt. Het gaat dan doorgaans niet zozeer over de modernere vormen. Wat betekent Hatha yoga eigenlijk precies?
Zelf krijg ik nog wel eens de vraag hoe mijn vorm van yoga heet. Als antwoord geef ik dan traditionele of integrale yoga. Omdat deze woorden niet iedereen iets zeggen, is Hatha yoga een aanvaardbaar alternatief.
Je kunt haar zien als een verzamelplaats voor de oudere yogavormen. De bakermat is India. Geen veredelde gymnastiek maar een complete levenshouding. Met alle onderdelen samen kun je ermee toe tot aan je dood.
Hatha yoga
Het woord Hatha bestaat uit de combinatie van Ha (=zon) en Tha (=maan). Twee tegengestelden komen hier bijeen. Yoga komt van Yuj (=juk of verenigen of beheersen).
In Hatha yoga worden tegenstellingen bij elkaar gebracht en dat kun je opvatten in bredere zin, bijvoorbeeld:
- lichaam en geest
- licht en donker
- in- en uitademing
- vrouwelijk en mannelijk
- vasthouden en loslaten
En ga zo maar door…
Hatha yoga staat eigenlijk voor een levenshouding. In de Westerse wereld blijft zij echter niet zelden vooral tot het fysieke aspect beperkt. Daarbij gaat het dan om het doen van yogahoudingen, aangevuld voor wat pranayama en meditatie en dan heb je het wel gehad.
Mijn yogavorm
Ik noemde als beschrijving voor de door mij onderwezen yoga al de termen traditionele of integrale yoga. De kapstok van Hatha yoga is ook hier gepast. Deze vormen zijn afkomstig uit het oude India. In mijn geval is er een verbinding met een plaats in Noord-India. De leraar van mijn leraar is namelijk verbonden met een stroming in de Indiase Himalaya. Om precies te zijn in het dorpje Rishikesh.
De stichter van de stroming heet Swami Sivananda. Deze swami leefde tot eind jaren ’60 van de vorige eeuw. De leraar van mijn leraar heeft van een van zijn opvolgers inwijding gekregen. Hij zet de lijn nauwgezet voort tot op de dag van vandaag.
Andere vormen
Tegenwoordig zijn er allerlei yogavormen die steeds fysieker van aard worden. Je kunt je wat mij betreft afvragen of Hatha yoga als vlag de lading nog wel dekt. Wat is hier nog de grens tussen sport en yoga? Gaat het bij deze vormen om verinnerlijking of vooral om uiterlijke prestatie?
Bij Hatha yoga moet je mijn inziens toch minimaal kunnen spreken over voornamelijk aandacht voor de binnenkant. Van binnenuit de dingen ervaren… Dat lijkt me ook hetgeen wat de moderne mens zo hard nodig heeft. Als mens grijpen we natuurlijk liever naar dat wat we kennen en wat gemakkelijk is. Meer dan ooit zie ik echter ook een behoefte aan even rust en even niet doen.
Hele volksstammen doen tegenwoordig aan yoga. Het is wat dat betreft echt een hype. Het is voor mij een vraag of dat massale het hele gebeuren echt ten goede komt.