Meditatie: welke zithouding?

4 Reakties

MeditatiehoudingHet kan een dilemma zijn hoe je nou het beste kan gaan zitten tijdens meditatie. Mijn visie hierop is dat het vooral van belang is dat jij voor jezelf nagaat welke zithouding op dat moment het beste bij jou past.

Je kunt hier weer de drie kenmerken van een yogahouding van stal halen: stevig, stabiel en redelijk gemakkelijk. Een zithouding is immers ook een yogahouding. Sterker nog, yoga bereidt je voor om een zithouding aan te kunnen nemen voor de beoefening van meditatie!

Lotushouding

Vanuit de yoga wordt geleerd dat de beste houding voor meditatie een zithouding op de grond is, met de benen gekruist. We kennen daarin een aantal variaties.

De hele Lotushouding of Padmasana is de moeilijkste zithouding. Hierbij liggen de voeten in de liezen. De knieën maken contact met de mat.

De volgende in de hiërarchie is de halve Lotushouding of Ardha Padmasana. In deze zithouding ligt een van beide voeten in de lies. Het andere gebogen been ligt gekruist ervoor. Zowel onderbeen als bovenbeen maakt contact met de mat.

De variant die voor mensen uit de Westerse wereld wat toegankelijker is, heet de Birmese zithouding of gelijke houding. Hierbij zit je met de benen gekruist voor je. De ene voet ligt dichtbij de romp, met de hak in de buurt van het kruis. De andere voet ligt daarvoor. Beiden benen maken aan de zijkant helemaal contact met de mat.

Meditatie Zithoudingen
1. Kleermakerszit 2. Birmese of gelijke houding 3. Halve lotushouding 4. Hele lotushouding.

Kleermakerszit

Iedereen kent wel de kleermakerszit. Ook als je niet bezig bent met yoga of meditatie ga je waarschijnlijk wel eens op die manier op de grond zitten. Bijvoorbeeld tijdens een picknick in de zomer. Of thuis op de bank, terwijl je een boek leest.

Deze zithouding wordt in yoga ook wel de gemakkelijke houding genoemd. Het is een prima zithouding om mee te beginnen. Een nadeel is wel dat je knieën in deze zithouding geen contact maken met de ondergrond. Ze blijven er een stukje boven hangen. Als je wat langere tijd achter elkaar in meditatiezit doorbrengt, kan dat wat vervelend aan gaan voelen. In zowel de knieën als in het bekken en de onderrug.

Kussentje

Er zijn verschillende hulpmiddelen beschikbaar om een zithouding comfortabeler te maken. Voor de zithoudingen met gekruiste benen is het gebruikelijk om op een kussentje te zitten. Dat kan een speciaal daarvoor ontworpen meditatiekussen zijn. Maar het kan ook een kussentje van de bank zijn, een stapeltje opgevouwen handdoeken of een dubbelgevouwen hoofdkussen.

Wat voor kussen je ook gebruikt, ga in elk geval op de rand van het kussen zitten. Op die manier kantelt het bekken naar voren en dat helpt je om de knieën wat te laten zakken naar de ondergrond. Uiteraard niet door ze met geweld die kant op te drukken, maar door ze uit zichzelf te laten zakken. Met behulp van de zwaartekracht. Je kunt ook kussentjes onder de knieën plaatsen, zodat die ondersteund worden tijdens het zitten.

Zitten op je knieën

Als je niet lekker zit met je benen gekruist dan kun je er ook voor kiezen om op je knieën te gaan zitten. Je kunt ook hierbij een meditatiekussen gebruiken. Je plaatst het kussen tussen je voeten en gaat erop zitten. Eventueel kun je er zelfs nog een tweede meditatiekussen op leggen.  Je kunt ook een speciaal hiervoor ontworpen meditatiebankje gebruiken. Je plaatst dit bankje over je voeten heen en gaat erop zitten.

Beide methoden zorgen ervoor dat je niet op je hielen zit, maar dat er enige ruimte is tussen je zitvlak en je hielen. Zelf zweer ik al enige tijd bij deze manier van zitten. Na jaren zitten in Birmese zithouding begonnen mijn knieën en onderrug wat te protesteren…

Meditatie Zithoudingen
1. Op de knieën met twee meditatiekussentjes
2. Op de knieën met een meditatiebankje

Stoel

Uiteraard is een stoel ook een prima hulpmiddel voor meditatie. Als je om welke reden dan ook moeite hebt met op de grond zitten, pak dan een stoel om je bij het mediteren van dienst te zijn.

Let er daarbij wel op dat je rechtop gaat zitten. Bij voorkeur met je rug los van de leuning. Zet de voeten plat op de grond en leg de handen op de bovenbenen. Met de handpalmen omhoog. Je kunt de handen ook gevouwen in de schoot leggen.

Tijdens een lange retraite in de Vipassanatraditie heb ik er ook eens voor gekozen om op een stoel te gaan zitten. Per dag werd zo’n 12 uur doorgebracht in meditatie. Met dank aan de stoel kon ik me tijdens deze periode richten op de ervaring zelf. In plaats van dat ik overmatig werd afgeleid door de pijn in mijn lichaam. Een aanrader dus!

Instructiefilmpje

De foto’s van de zithoudingen in deze blog komen uit de instructiefilmpjes van onze online yogalessen. Hierin worden alle houdingen voorgedaan en krijg je extra uitleg over zaken als geschikte kleding, matjes en andere materialen.

4 Reakties op “Meditatie: welke zithouding?”

  1. Vivi

    Hallo,,, Ik zit al in de lotushouding, maar krijgt het niet klaargespeeld om mijn linkerknie beneden te krijgen,,,,, welke oef, is het beste voor mijn linkerknie? Dank je,,

  2. Sylvia Spruit

    Dank voor je vraag, Vivi. Kies een zithouding die voor jou comfortabel is. Yoga is geen kwestie van ‘iets voor elkaar krijgen’. Als je last hebt van je knie dan zou ik in elk geval een houding kiezen waarbij je die knie niet overmatig belast. Je zou een zitbankje kunnen gebruiken of een extra kussentje.

  3. Yaell

    Ik heb een vraag.

    Is er verschil tussen mannen en vrouwen en welk been het eerst word neergelegd. Zo ja, kan je dan vertellen in welke vrouwen het moeten doen en ook wat de achterliggende gedachte is? Ik heb namelijk ergens opgepikt, of het zelf ervan gemaakt, dat vrouwen eerst het linkerbeen (vrouwelucke) moeten buigen of dat het linkerbeen ondersteund wird door het rechterbeen (mannelucke).

    Ik hoor graag van je.

    Alvast bedankt.

    Warme groet,
    Yaell

  4. Sylvia Spruit

    Dank je wel voor je reactie, Yaell. Voor zover ik weet, zijn er geen aparte ‘spelregels’ voor mannen en vrouwen wat betreft de zithouding. Uiteindelijk is de zithouding die je kiest secundair ten opzichte van de meditatie op zichzelf en de meditatieve houding die je met je meeneemt gedurende je dag. Laat het me weten als je nog meer vragen hebt.

Geef een reaktie