Wat is het toch dat we als mensen geneigd zijn overal onze mening over te willen geven? Er is nog niets gebeurd en we hebben een persoon nog niet leren kennen of we staan al pontificaal met ons oordeel klaar. Met dit snelle oordelen plaatsen we wat we ervaren in een vastomlijnd hokje.
Hebben we iets aan deze manier van doen? Is het heilzaam voor onszelf? Heeft iemand anders er wat aan? Over het geheel genomen is mijn antwoord op deze vragen ‘NEE’.
Ahimsa
Als ik het oordelen bekijk in relatie tot yoga dan kom ik allereerst uit bij het begrip Ahimsa. Dit staat voor geweldloosheid, voor geen geweld aandoen. Ahimsa is een van de ‘yogaspelregels’ die vallen onder het eerste onderdeel van het Achtvoudige Pad van Patanjali. Dat onderdeel heet Yama en staat voor het gedrag dat je hebt naar buiten toe.
Ik kan me voorstellen dat je een ander beeld hebt bij geweld. Misschien denk je dat geweld alleen maar iets fysieks is. Je weet ongetwijfeld uit eigen ervaring dat ook woorden pijn kunnen doen en dat wat iemand zegt een behoorlijk invloed kan hebben op hoe jij je op dat moment voelt.
Meningen kunnen hard bij mensen aankomen, vooral ook omdat ze vaak veel te snel zijn gevormd. Ze zijn veelal niet genuanceerd en doen een persoon of een situatie geen recht. Een ander veelvoorkomend kenmerk van meningen is dat ze vooral voortkomen uit wat ik noem de eigen agenda. Kortom: ze komen ons zelf goed uit en we houden niet zoveel rekening met de gevoelens van of gevolgen voor een ander.
Brahmacarya
Denk je dat het voor jou mogelijk is om je wat vaker te beheersen, voordat je een volgende keer zomaar weer wat meningen rondstrooit? In verband met yogabeoefening noem ik hierbij het begrip Brahmacarya (ook wel gespeld als Brahmacharya). Dit staat voor zelfbeheersing. Het kan gerelateerd worden aan seksualiteit, maar het is ook zelfbeheersing in het algemeen.
Realiseer je dat het vaak gemakkelijker is om het eerste wat bij je opkomt er meteen uit te gooien. Tot tien tellen en de dingen even laten bezinken, vraagt iets meer zelfdiscipline. Het levert je echter ook wel wat op. Vergis je namelijk niet wat het uitspreken van allerlei oordelen alleen al bij jezelf teweeg brengt. Ik denk bijvoorbeeld aan een sterk gevoel van onrust, geprikkeldheid en wellicht zelfs boosheid.
Jij zegt dan misschien bij jezelf dat die onrust en onvrede er eerst waren en toen pas de mening. Ik waag dat te betwijfelen. Het uitspreken van allerlei meningen is namelijk mijns inziens een manier om iets negatiefs in jezelf te voeden. Dit zou zonder het uitspreken ervan niet zo groot zijn geworden.
Svadhyaya
Ik kom met laatstgenoemde kwestie uit bij het begrip svadhyaya. Dit is een ‘yogaspelregel’ die valt onder het tweede onderdeel van het Achtvoudige Pad van Patanjali. Dit tweede onderdeel heet Niyama en staat voor het gedrag dat je hebt naar jezelf toe.
Svadhyaya betekent zelfonderzoek. Wat betreft het omgaan met je eigen oordelen zou het mij een heel goed idee lijken om eens te beginnen wat vaker na te gaan wat er bij jezelf gebeurt. Waar komen je oordelen vandaan en wat zijn je motieven? Misschien is nog wel een belangrijkere vraag: wat leveren deze oordelen mij op, in positieve en negatieve zin? En, mijn inziens ook bepaald niet irrelevant, wat doen die meningen met mensen in mijn omgeving? Doe ik hen met wat ik zeg geweld aan?
Grappig vind ik het om te bedenken dat je wellicht ook over het voorafgaande al meteen weer een duidelijke mening hebt. Ben je bereid om in de komende tijd eens wat vaker bij jezelf na te gaan hoe het oordelen bij jou in zijn werk gaat?