Transcendente Meditatie is een meditatietechniek die wereldwijd wordt beoefend. De stichter heet Maharishi Mahesh Yogi en de stroming wordt ook wel de TM-beweging genoemd. In de westerse wereld werd Transcendente Meditatie eind jaren ’60 bekender. Deze populariteit hing o.a. samen met het feit dat de Beatles interesse toonden voor deze meditatietechniek.
Maharishi Mahesh Yogi vestigde zich in 1990 in Nederland. Hij bleef tot zijn overlijden in 2008 wonen in het plaatsje Vlodrop. Er bestaat nu nog steeds in Lelystad het zogenaamde Sidhadorp. Hier wonen een paar honderd mensen die Transcendente Meditatie beoefenen.
Hoewel de stichter aanvankelijk vooral het spirituele aspect van de meditatietechniek benadrukte, kwam het accent in latere jaren meer te liggen op de wetenschappelijk onderbouwde effecten die deze heeft op de beoefenaar. In India wordt Transcendente Meditatie nog steeds op veel scholen, colleges en universiteiten beoefend. In de Verenigde Staten is er in de afgelopen jaren in de media aandacht geweest voor het Amerikaanse dorp Fairfield waar een groot deel van de bevolking aan Transcendente Meditatie doet.
De techniek
Als je Transcendente Meditatie wilt leren dan krijg je eerst de basistechniek aangeleerd door een van de leraren of leraressen van de organisatie. Vervolglessen hierop staan op video. Op die video’s komt Maharishi Mahesh Yogi zelf in beeld.
In het kort komt de techniek neer op twee keer per dag ongeveer een kwartier zittende meditatie. De meditatie bestaat voornamelijk uit het voor jezelf in gedachten herhalen van een mantra. Het idee is dat door het herhalen hiervan het van binnen steeds stiller wordt. Dus dan zijn er steeds minder gedachten. Als het op een gegeven moment helemaal stil is dan verdwijnt, zo zegt men, de mantra vanzelf.
Lichaam en geest worden in het proces van oefenen geleidelijk aan gezuiverd. Oude stress wordt opgeruimd. De bewustzijnstoestand waar je dan hopelijk uiteindelijk in terecht komt, wordt wel transcendent of zuiver bewustzijn genoemd. Een ander woord daarvoor is samadhi of verlichting. Dit is het doel van de beoefening.
Vergelijking met yoga
Als ik Transcendente Meditatie zou moeten vergelijken met yoga dan zie ik een groot gemeenschappelijk gebied. Je zou daar al iets van kunnen vermoeden in het laatste deel van de naam van genoemde stichter. Hij was een yogi en in wezen zijn alle serieuze beoefenaars van yoga dat ook.
Bij beide vormen gaat het om het naar binnen richten van de aandacht en om verstilling van geestelijke en lichamelijke activiteit. Het lijkt erop dat Transcendente Meditatie zich vooral beperkt tot twee korte periodes van meditatie met een mantra. Of er nog meer oefeningen zijn, zou ik niet durven zeggen. Daarvoor weet ik er niet voldoende van.
De effecten van yoga en Transcendente Meditatie zijn vermoedelijk vergelijkbaar. Ik kan me echter voorstellen dat yoga een nog wat uitgebreider pakket aan oefeningen biedt. Of de Maharishi hier ook iets over gezegd heeft, weet ik niet.
Bij een keuze voor een spirituele stroming raad ik je aan vooral goed bij jezelf te rade te gaan wat bij jou past. Wat voor jou goed is, kun je namelijk alleen zelf bepalen. Blijf hoe dan ook staan op eigen benen en vaar niet op andermans kompas.